(بسم الله الرحمن الرحیم)
اسناد نشان می‌دهد شرکت والت دیزنی در قالب تولیدات سرگرمی از روشهای بحثانگیزی برای اثرگذاری بر اذهان و رفتارهای کودکان استفاده کرده است.
نزدیک به یک قرن است که شرکت والت دیزنی فیلم‌ها و انیمیشن‌های مخصوص کودکان که حاوی ارزش‌ها و سبک زندگی آمریکایی هستند را تولید و منتشر می‌کند. امروزه شاید کمتر کسی بتوان یافت که با نشان شرکت والت دیزنی یا شرکت‌های تابعه آن مواجه نشده باشد.
در قسمت اول این گزارش، تاریخچه شکل‌گیری این شرکت بزرگ تولیدات سرگرمی را بررسی کردیم. در این قسمت، پیامهای جنسی مخفی شده در لا به لای سرگرمی‌های این شرکت که ذهن کودکان را هدف قرار داده‌اند، بر اساس مستندات از نظر خواهیم گذراند.
زمانی که والت دیزنی در اوج قدرت و شکوفایی قرار داشت، دنیای تولیدات تلویزیونی و محصولات سرگرمی و به خصوص تبلیغات رسانه‌ای در معرض تحقیقات بحثانگیزی در روان‌شناسی قرار گرفته بود که تلاش می‌کردند مفهوم ذهن «ناخودآگاه» که به تازگی در روان‌کاوی شده بود را در قالب آزمایش‌های تجربی بررسی کنند.
در این سالها در عمده تحقیقات روان‌کاوی و روان‌شناسی از روشی موسوم به «پردازش زیرآستانه‌ای» در آزمایشگاه‌ها برای این تحقیقات استفاده می‌شد.
در روش «زیرآستانه‌ای»، محرک‌های حسی به گونه‌ای به فرد ارائه می‌شدند که شدت آنها از آستانه لازم برای اینکه فرد آنها را هشیارانه ادراک کند، پایین‌تر بود. روشهای گوناگونی برای این کار وجود داشت، اما به عنوان مثال در برخی از این آزمایش‌ها، تصویری به طور سریع به فرد ارائه می‌شد که در لابه‌لای تصاویر و منظره‌های آشکار دیگر چنان پنهان شده بود که فرد تنها با دقت و تمرکز می‌توانست آنها را بازشناسی کند. به عبارت دیگر، تصویر مورد نظر به گونه‌ای ارائه می‌شد که فرد آن را در سطح هشیار ادراک نمی‌کرد، اما در ناخودآگاه ذهنش نقش می‌بست.
یافته‌های ام‌آر‌آی مغز نشان می‌دهند محرک‌های زیرآستانه‌ای در مقایسه با محرک‌های هشیار در بخش‌های متفاوتی از مغز پردازش می‌شود
برخی از این تحقیقات نشان می‌دادند این محرک‌ها هیجاناتی را در فرد تولید می‌کنند که تأثیر آنها از ارائه آن محرک‌ها به طور مستقیم و آشکار بیشتر است، مثلاً نشان داده شده بود اگر محرّک‌های جنسی به صورت زیرآستانه‌ای به فرد ارائه شوند، میزان برانگیختگی بدنی جنسی فرد بیشتر از حالتی خواهد بود که همان محرّک‌ها آشکارا ارائه شوند. ضمن اینکه ادعا می‌شد محرک‌های زیرآستانه‌ای اثر طولانی مدت‌تری هم بر رفتار فرد می‌گذارند، مثلاً محرک جنسی زیرآستانه‌ای ذهن فرد را بیشتر درگیر می‌کند و فرد را برای مدّت زمان طولانی‌تر درگیر خیال‌پردازی‌های جنسی می‌کند.
انتشار این گزارش‌ها در آن سالها با جار و جنجال‌های فراوانی هم در دنیای محصولات رسانه‌ای و به خصوص تبلیغات همراه بود که تلاش می‌کردند با پنهان کردن بخشی از پیامهایشان در لابه لای آنچه به صورت آشکار به مخاطبانشان ارائه می‌کردند، رفتار آنها را به نفع خودشان تحت تأثیر قرار دهند.
نکته‌ای که توجه به آن لازم است این است که تلاش بر این بوده که این تصاویر و تبلیغات به گونه‌ای ارائه شوند که هر چه بیشتر، حالت پنهان و غیرقابل آشکار داشته باشند تا بتوانند بر رفتارها و هیجانات فرد نفوذ بیشتری داشته باشد.
مستندات فراوانی که از تولیدات والت‌دیزنی به دست آمده نشان می‌دهد تولیدات سرگرمی این شرکت به شدت تخت تأثیر همین فضا قرار داشته‌اند. در سال 1995 یکی از بزرگترین گروه‌های فعال در زمینه حمایت از حقوق انسانها به نام «اتحادیه زندگی آمریکا» مستنداتی رو کرد که نشان می‌دادند بسیاری از انیمشین‌هایی که این شرکت برای کودکان ساخته، از جمله رهاکنندگان (Rescuers)، who framed the Rodger Rabbit، پری کوچک (Little Mermaid) و شیرشاه حاوی پیامهای زیر آستانه‌ای جنسی بوده است.
برای آشکار کردن پیامهای پنهانی که در تولیدات دیزنی وجود دارند ابتدا به فیلم «علا الدین» اشاره می‌کنیم. در این فیلم، هنگامی که علاالدین و جاسمین می‌خواهند سوار قالی جادویی شوند، علاءالدین از جاسمین می‌خواهد با وی سوار قالی شود. در این صحنه علاءالدین با لحنی زیرلب می‌گوید: "teenagers take off your clothes” (نوجوان‌ها لباس‌هایتان را درآورید).
فیلم دیگری که والت دیزنی از آن برای سرنخ‌دهی جنسی به کودکان در قالب پیامهای زیرآستانه‌ای استفاده کرده، «شیرشاه» است. در یکی از صحنه‌های این فیلم، «سیمبا» قهرمان این فیلم وقتی به پایین پرتاب می‌شود، ابری از گرد و خاک بلند می‌شود. وقتی این گرد و خاک‌ها در حال ناپدید شدن هستند، لغت SEX را پدید می‌آورند. تصویر زیر لحظه‌ای که این لغت تشکیل شده را نشان می‌دهد.
در صحنه دیگری هم هنگامی که سیمبا با پدرش در حال صحبت کردن است ستاره‌های آسمان نشان داده می‌شود که به گونه‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند که تصویر یکی از اندامهای بدن را می‌سازند.
فیلم «پری کوچک» نیز حاوی تصاویر جنسی زیادی است که کارشناسان از آنها عکسبرداری کرده‌اند؛ پاره‌ای از این تصاویر در پایگاه‌های اینترنتی مخالفت‌کننده با نمایش تصاویر جنسی به کودکان منتشر شده‌اند اما پاره‌ای از آنها آنقدر مشمئزکننده بوده‌اند که حتّی این پایگاه ها هم از انتشار آنها خودداری کرده‌اند.
شرکت والت‌دیزنی در سال 1999 به یکی از اشتباهاتش اعتراف کرد. در این سال پس از آنکه نشان داده شد در پس‌زمینه انیمیشن «رهاکنندگان» تصاویر زنان برهنه نمایش داده شده‌اند، شرکت والت‌دیزنی مجبور شد 4/3 میلیون نسخه از تولیدات این فیلم را پس بگیرد. این شرکت ضمن عذرخواهی و گفتن اینکه قرار گرفتن این تصاویر در این انیمیشن تعمدی نبوده اعلام کرد برای اینکه خانواده‌ها حسن اعتماد خود به محصولات والت‌دیزنی را همچنان حفظ کنند این فیلم‌ها را جمع‌آوری کرده است.
در فیلم «دیو و دلبر» نیز اشاره‌های مختلفی به مسائل جنسی دیده می‌شود، اما واضح‌ترین نمادها در این فیلم اشاره به سمبول‌هاس شیطان‌پرستی است.
البته وجود نمادهای شیطان‌پرستی و جنسی در محصولات والت‌دیزنی تنها به این موارد محدود نمی‌شوند. بسیاری از محصولات این شرکت بزرگ رسانه‌ای چنان به مضامین جنسی آغشته شده‌اند که شاید حتی اشاره به آنها هم صلاح نباشد.
- منبع: فارس